Acabo de coñecer a morte de Sócrates, un grande. Como fanático do fútbol (do bo, non do de Mouriño) que son, conservo un recordo indeleble do equipo de Brasil que xogou o mundial de España en 1982. Velos era un pracer para os sentidos, pura técnica, pura maxia e pura alegría. Divertíanse xogando e iso transmitíase. E entre eles, o gran capitán, un tipo alto, delgado, elegantísimo con e sen balón. Tiña un pé moi pequeno para a súa altura, pero era quen de meter penaltis co tacón. Sempre coa cabeza alta, orgulloso pero non soberbio, patinaba sobre o campo regalando toques marabillosos cheos de intención.
Recordo ao xenio do campo, pero tamén lembro ao futbolista marxista, comprometido. Incrible! un futbolista que pensa e ademais opina con sentido! Lonxe, moi lonxe do Marca. Perfecto para os progres futboleiros. Cando nos atacaban por apoiar o 'opio do pobo', el era a nosa principal defensa (moi lonxe de raúles e cristianos). Obrigado Sócrates por ser tão bom com o pé e com a cabeça.
Recoñezo que cando comezou esta mobilización era moi escéptico sobre o seu alcance. Segundo avanzou a semana e as acampadas se fixeron máis numerosas e decididas a miña simpatía aumentou. Onte e hoxe estiven no Obradoiro, falei con algunhas das persoas que alí acampan e agora síntome implicado con eles, aínda que, quizais pola diferenza de idade, algunhas das súas actuacións e proclamas resúltanme alleas. Desexaría que tiveran un pouco máis de radicalismo (lonxe da violencia), de 'mala follá', e que non centraran tanto as súas críticas só nos políticos.
Calquera discrepancia queda minimizada polo entusiasmo e o benestar persoal que me provocan uns mozos e mozas capaces de crear unha organización perfecta, capaces de durmir no duro chan de pedra durante días (ao principio case sen apoios), capaces de renunciar ás comodidades para loitar por unha sociedade distinta, mellor. A posibilidade dun futuro digno, dunha sociedade máis xusta depende do seu éxito. De tódolos xeitos, nunca fracasa quen segue os ditados da súa conciencia (social, por suposto). Eles nunca poderán sentirse cómplices deste sistema de merda (cada vez máis noxento) no que vivimos. E nós?
Unha lección de compromiso e de ética. Moitas grazas e moito ánimo.
“Cando fun profesor non puiden ocultarlle aos meus alumnos as experiencias que tiña vivido. A miúdo pregúntome como se amañan moitos profesores para pasar un ano cun grupo de estudantes sen revelarlles nunca quen son, que vida levan, por que pensan como pensan ou que esperan conseguir, sen dicirlles ata onde aspiran a que cheguen os seus alumnos e o mundo en xeral.
Esa mesma ocultación revela algo terrible: que é posible separar a propia vida e as conviccións máis profundas que un ten sobre o o ben e o mal do estudo da literatura, da historia, da filosofía, da política e da arte.
Nunca nas miñas clases ocultei as miñas ideas políticas, o odio me inspira a guerra e o militarismo, a indignación que me produce a desigualdade por cuestións de raza, miña fe no socialismo democrático, na distribución racional e xusta das riquezas do mundo. Sempre declarei que aborrezo a arrogancia baixo todas as súas formas, tanto sen son nacións fortes como débiles quen a adopta e tiran proveito dela, tanto se se trata de gobernos que explotan aos seus cidadáns como de empresarios que explotan aos traballadores, xa secan de dereitas ou de esquerdas, porque se arrogan o monopolio da verdade.
Esta combinación de activismo e ensinanza, esta insistencia no feito de que a educación non pode ser neutral nos momentos máis comprometidos do noso tempo, este movemento pendular entre a clase e as loitas na rúa daqueles profesores que agardan dos seus alumnos o mesmo, é algo que asustou sempre aos gardiáns da educación tradicional. Prefiren ca educación se limite a preparar á nova xeración para que ocupe o lugar que lle corresponde na antiga orde, non que o poña en cuestión.
Sempre comecei o curso deixando claro ante os meus alumnos que lles daría a coñecer o meu punto de vista, pero que isto non sería óbice para que procurara ser ecuánime co punto de vista dos demais. E sempre animei aos meus alumnos a que disentiran de min.
Non pretendín nunca unha obxectividade que non é posible nin desexable. “Ninguén é neutral nun tren en marcha”, dicíalles. Algúns quedaban desconcertados ante a metáfora, sobre todo se a tomaban ao pé da letra e intentaban analizar con detalle o seu sentido. Pero outros captaban ao momento o que quería dicirlles: que os feitos móvense con decisión en determinadas direccións decididas e que ser neutra significa aceptalo.
Nunca crin que expuña as miñas opinións nun taboleiro en branco, que llelas impuña a mentes inocentes. Antes de chegar a aula, o meus alumnos xa pasaran por longos períodos de adoutrinamento político: na familia, na escola, a través dos medios de comunicación. Nun mercado dominado desde hai tanto tempo pola ortodoxia, o único que eu quería era empuxar a miña propia carretilla, ofrecer as miñas mercadorías como as ofrecen outros, deixar que os alumnos elixiran libremente.
Os milleiros de alumnos que pasaron polas miñas clases permítenme ter esperanzas no futuro. Durante os anos setenta e oitenta semellaba que todo o mundo se puxera de acordo en lamentarse da ‘ignorancia’ e da ‘pasividade’ das xeracións de estudantes do memento. Pero despois de escoitalos, lendo os seus diarios e traballos, así como os informes sobre as actividades da comunidade, todo o cal formaba parte do traballo que tiñan asignado, impresionoume ver a súa sensibilidade ante a inxustiza, a súa avidez de participar en boas causas, seu potencial para cambiar o mundo”.
Nadie es neutral en un tren en marcha, Howard Zinn, Hiru Argitaletxea, 2001 (pax. 17,18)
Tiña sete anos cando a súa familia decidiu que chegara o momento: ‘Hoxe, nena, imos purificarte, para que poidas acceder á oración’, dixéronlle. Mutilárona, extirpáronlle o clítoris. Iso ocorreulle a Khady e outras moitas nenas en Senegal, en 1967.
Dúas décadas máis tarde a escena repetiuse en París. As tres primeiras fillas de Khady tamén sufriron a ablación. Non poder evitalo foi o peor momento da súa vida. Pero seguiu adiante, converténdose na presidenta da Rede Europea de Loita contra a mutilación xenital feminina.
Tiña 13 anos cando a casaron cun home que case non coñecía. Levouna a París onde tivo o seu primeiros fillo aos 17 anos. Seguiron outros catro no medio de malleiras e humillacións. Coa axuda doutras mulleres africanas conseguiu liberarse da escravitude na que vivía. Atopou un traballo e entendeu que a ablación e só unha maneira brutal que os homes teñen de controlar a sexualidade das mulleres, de mantelas baixo o seu control.
‘Todo o noso sufrimento é a causa do home, para o pracer do home. Eu non fun creada así’. A súa cuarta filla é unha moza con clítoris.
Na casa de Ervedelo, o avó Benxamín presidía a longa mesa do comedor onde collía unha ducia de persoas. Os homes sentabámonos antes mentres as mulleres traían as fontes do cocido. O meu irmán Fiz e máis eu a cada lado do meu avó: el xa se encargaba de enchernos os vasos de viño e os pratos. Falábase de moitos temas, desde o estado das vides ata as conquistas amorosas de Julio Iglesias. Ás veces o avó contaba as súas aventuras de mocidade en Cuba. Outras veces dicía: Agora, calade todos que vai falar “O Profesor”, pois así me chamou desde neno. E entón xurdía o relato: as infidelidades de Zeus, as viaxes de Ulises, as aventuras de Hércules, o terror da Medusa.
"MORRO CUNHA FE CEGA NO PROGRESO DA HUMANIDADE" ·· O HOME ILUSTRADO
A educación como arma
Herminio Barreiro, o gran téorico da renovación pedagóxica en Galicia, falece en Compostela aos 73 anos ·· As súas cinsas serán espalladas mañá en Sisán
A.R. LÓPEZ . SANTIAGO
Herminio Barreiro no ano 2008, cando presentou as súas memorias ‘Recordar doe’
FOTO: RAMÓN ESCUREDO
El sempre creu que, sendo como era fillo de pais de lonxevos, ía chegar a centenario, pero xa pasado maio andaba coa mosca tras da orella: "Non sei se quedarei a metade de camiño". Os acontecementos precipitáronse -hai só uns días aínda tiña folgos para concibir esperanzas- e Herminio Barreiro morreu onte en Compostela aos 73 anos tras unha enfermidade que o escuou ao longo dos últimos meses. Ao final, sobreviviuno o seu pai, Herminio Barreiro Calviño, de 103 anos, unha das figuras da resistencia antifascista na comarca do Salnés durante a guerra civil. O seu corpo será incinerado hoxe en Boisaca e as súas cinsas serán esparexidas na casa familiar de Sisán mañá luns, nun acto civil no que participarán o presidente da Real Academia Galega (RAG), Xosé Luís Méndez Ferrín, e o investigador Luís Cochón.
Home de forte "convicción marxista e inequívoco patriota galego" -como o definiu Ferrín pouco despois de coñecer o seu falecemento- Herminio Barreiro representa ante todo o "mestre de mestres", profesor da Facultade de pedagoxía da Universidade de Santiago onde formou nos valores democráticos ás xeracións que protagonizaron a transición e que hoxe representan a máis lúcida vangarda pedagóxica galega. "A educación", aseguraba, "é a única arma posible".
Nacido en Dorrón (Concello de Sanxenxo) no 1937, Barreiro era fillo de mestres republicanos represaliados polo franquismo. Pasou os seus estudos primarios na escola que rexentaba a súa nai en Terra de Montes, na aldea de Meilide, en Cerdedo, mentres seu pai cumpría condena imposta pola ditadura no cárcere de Pontevedra.
Aos dez anos comezou o Bacharelato no Instituto de Pontevedra, onde tamén fixo estudos de Maxisterio na Escola Normal daquela cidade. A finais dos anos cincuenta, en 1958, matriculouse en Filosofía e Letras na Universidade de Madrid, onde formou parte do grupo de renovación política e cultural Brais Pinto. Ao rematar, traballou como Lector de Español en Francia en 1965 e 1966 e, entre 1967 e 1976 radicouse en Madrid como profesor de ensino medio. Dende 1976 foi profesor na Universidade de Santiago onde impartiu clases de Historia da Educación.
Profesor emérito desde a súa xubilación, dirixiu a revista Sarmiento. Anuario Galego de Historia da Educación, que promoven as tres universidades galegas e na que colaborou durante máis de dez anos un amplo abano internacional de especialistas en temas histórico-educativos.
Herminio Barreiro, lembraba onte Narciso de Gabriel, decano da facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña, "foi un profesor entregado sen limites aos seus alumnos e alumnas. Sempre tivo a porta aberta e nunca lles regateou o seu tempo". Con voz entrecortada, De Gabriel subliñaba a súa fidelidade ideolóxica: "Foi un republicano que viviu a represión franquista desde o período intrauterino. Foi tamén un comunista, sempre cos ollos postos nun futuro mellor para os que menos teñen e máis padecen. Un home íntegro e bo. Firme nas súas conviccións, e tolerante coas do próximo".
O home que sintonizaba co mundo
Colaborador habitual de Galicia Hoxe e do suplemento Revista das Letras desde a súa creación no 1991, ou sinatura frecuente en revistas como Historia de la Educación, Bordón, Revista de Educación e Paedagogica Historica, Herminio Barreiro deixa títulos como Lorenzo Luzuriaga y la renovación educativa en España (1889-1936), publicado por Ediciós do Castro en 1989, e o seu libro de memorias Recordar doe, que Xerais puxo nas librerías no 2008, crónica dos seus anos escolares e universitarios entre 1940 e 1965.
Ese libro, en palabra do director de Xerais, Manuel Bragado, "vai ser un dos referentes dentro da prosa memorialística galega, un libro que vai quedar para sempre pola súa calidade e poder evocador". Bragado, que foi alumno del, emocionábase mentres evocaba "ao primeiro grande mestre que tiven na universidade, símbolo profesional para os que amamos a educación como unha panca para cambiar a sociedade, porque iso é o que aprendemos con Herminio".
El, ademais, engade, "tiña esa outra compoñente humana e afectiva como grande lector que nos contaxiou a todos os seus alunmnos. E contaxiounos, sobre todo, a curiosidade, o convencemento de que non nos podiamos conformar".
Recordar doe -cuxa edición está practicamente esgotada- converteuse nun inesperado éxito de lectores. "O seu libro", para Manuel Rivas, "sintonizaba coa memoria persoal e, dalgún xeito, coa memoria colectiva, como gran parte da súa vida sintonizaba as emisoras prohibidas. A Pireinaica (na que colaborou), Radio Habana (na que gañou un premio literario, nos comezos da revolución) ou Radio Moscova...".
O IDEÓLOGO
Un radical no sentido marxista da palabra
Considerado un dos máis profundos coñecedores do marxismo en Galicia, Herminio Barreiro estivo próximo ao Partido Comunista desde os anos sesenta, cunha fidelidade que se estendeu a Esquerda Unida e ao proxecto de Refundación da Esquerda, iniciativa que el mesmo presentou nun acto este ano en Compostela.
Xesús Redondo Abuín, compañeiro de militancia no ámbito da loita obreira, manifestaba a súa admiración polo home "que entrou de pleno dereito no corazón dunhas cincuenta promocións de estudantes. No meu entrou oíndolle falar dos heroes de Galicia e de España. Se todos fósemos coma el, outro galo nos cantase. Para min está entre os escolleitos dos que nunca se marchará do meu corazón".
Para Abuín, Herminio era "radical no sentido marxista da palabra, cando a raíz inza no home mesmo. Herminio nunca andaba polas pólas ao sol do que máis quenta senón que ía á raíz dos problemas que afectan ao conxunto da sociedade. Encantábame cando sabía defender sen paixón as cousas importantes que lle quedan á poboación do mundo. Hai que dicir que ultimamente lle meteron unha puñada á esperanza e xa quedan poucos coma el que nos poden volver a axudar a darlle ás".
Ferrín, pola súa banda, quedaba onte "sen palabras" para "falar do que foi o meu irmán. Unha persoa que me acompañou desde a miña xuventude ata hoxe mesmo". Era, en palabras do presidente da Academia Galega, un marxista convencido "que nos fixo de guieiro".
Una de las últimas entrevistas a Marcelino Camacho, si no la última, se publicó en este periódico hace algo más de un año. Pere Rusiñol contaba que el anciano sindicalista y su compañera, Josefina Semper, seguían viviendo en un modesto piso sin ascensor de 60 metros cuadrados, que habían comprado 58 años atrás, y que sumadas sus dos pensiones juntaban 1.500 euros al mes.
Durante la interviú, el periodista anotó dos gestos que denotan la reafirmación ideológica de Camacho a lo largo de su vida sindical y política. Marcelino mostró a Rusiñol el viejo carné de diputado comunista por Madrid, fechado en 1977, y eludió hacer lo propio con el de militante número 1 de Comisiones Obreras por temor a estropearlo: Mientras viva continuaré con esta militancia, dijo.
Esa militancia tuvo un distintivo durante la Transición que todos recordamos: los sobrios jerseys de lana de cuello vuelto que Josefina empezó a tejer para arropar a su compañero durante los años de cárcel que hubo de soportar bajo la dictadura. Esa prenda vistió de humanidad y sencillez el talante de un sindicalista que respiraba esas virtudes en la cordialidad y nobleza de su trato.
En el prólogo a la Memorias de Marcelino Camacho, Manuel Vázquez Montalbán dice de su protagonista que luchó como peón de la Historia en la Guerra Civil, y que, a partir de la derrota personal y de clase, se movió como un héroe griego positivo, en la lucha contra el destino programado por los vencedores, personal y coralmente…Toda su vida será un trabajador que considera que el mundo no está bien hecho. Es decir, que no está hecho a la medida de los débiles.
Hace unos meses fue noticia que uno de los jerseys de Marcelino Camacho había entrado a formar parte de los fondos que integran el Museo de Adolfo Suárez y la Transición en Cebreros (Ávila). Deberían tenerlo en cuenta aquellos líderes sindicalistas que lucen prendas Burberry cuando convocan huelgas generales ante las reformas laborales regresivas del Gobierno.
En Cebreros está la memoria de lana que tejió Josefina para arropar de dignidad y compromiso la talla humana y militante de su compañero. Es de desear que su significado no se convierta nunca en un objeto de museo del sindicalismo en España. Sobre todo porque se ciernen tiempos en que habrá que dar esa talla en la calle y a cuerpo.
Un torturado cuenta su experiencia junto a Camacho en la prisión
RAFAEL FRAGUAS - Madrid
ELPAIS.com - España - 29-10-2010 "Cuando llegué a Carabanchel tras permanecer 13 días de interrogatorios y torturas ininterrumpidas en la Dirección General de Seguridad, en enero de 1971", cuenta el escritor Gonzalo Moure, "los estudiantes como yo estábamos en la tercera galería. Ellos, los dirigentes comunistas y sindicalistas, se encontraban aislados en la sexta galería, sin comunicación posible con nosotros. Sin embargo", añade Moure, "Marcelino se las arregló para venir con Luis Lucio Lobato a visitarnos y participar en una reunión para darnos ánimos". Moure prosigue emocionado: "Me llamaron la atención las palabras de aliento que me dirigía, la bonanza y la tranquila dignidad que irradiaban para confortarme de las torturas sufridas". Y aún añade un rasgo más: "La pulcritud de su atuendo, la limpieza que mostraba le otorgaban una dignidad que nos servía de ejemplo para no desplomarnos ante el sufrimiento que nos esperaba en la cárcel. Era algo así como una suerte de aura, de santidad laica", subraya. "Nos daba la fuerza necesaria para resistir todo aquello". Marcelino Camacho Abad, soriano de nacimiento, obrero de oficio y representante sindical por vocación, fue un hombre sobrio, de firmes convicciones igualitarias que cultivó desde su adolescencia. Amante de la lectura y de la conversación, con un profundo sentido de la comunicación interpersonal, asoció su incesante actividad política y sindical con un modelo de vida basado en la honestidad, la austeridad y el optimismo racional. Tan hondas convicciones igualitarias, comunistas, no estuvieron nunca en él reñidas con su cualidad de líder, de la que nunca abdicó. Su capacidad para generar confianza y afecto, lo que se ha denominado carisma, le aseguró casi siempre el voto de sus compañeros y su correspondiente elección como representante o delegado. Y ello en condiciones muy adversas por la proscripción total del sindicalismo y de la acción política por parte del franquismo, que sufrió en sus carnes durante 40 años. Inteligente, riguroso consigo mismo y benevolente con sus compañeros, Camacho aplicaba con enorme rigor una de las características señeras de la cultura política comunista y que él amplió a la del sindicalismo: la organización de la lucha. No concebía ninguna actividad sin prever ese requisito. Tal exigencia le procuraba situarse en posiciones por completo alejadas del aventurerismo, su verdadera bestia negra, dado su enorme compromiso personal por conseguir ahorrar a sus representados la mayor cuota posible de riesgos y sufrimientos derivados de la lucha. Esta vigilancia constante por eludir daños a los demás se hallaba en el origen de su estatura moral, encomiada por cuantos le conocieron, como sus compañeros de la Perkins. La policía franquista, que rara vez se atrevió a levantarle la mano, le temía por la dignidad de su entereza y por el hondo afecto que generaba en los demás presos. Sus allegados le consideraron capaz de conjugar la audacia con la prudencia. Sus cualidades como negociador le granjearon asimismo fama de hombre de palabra, inteligente y justo. Marcelino Camacho fue un líder nato en los momentos triunfantes de la lucha pero también en los episodios más duros y sombríos de la represión, frente a la cual supo blandir su dignidad como escudo de los demás y arma de su espíritu indomable.
Este vídeo da entrevista que lle fixo Mara Torres na 2 é unha pequena homenaxe a Labordeta coñecido máis por unha anécdota, moi significativa por certo, que por unha longa traxectoria vital baseada na dignidade e na loita pola liberdade, sempre apegado a súa terra aragonesa. Un home de esquerdas, ao que despedimos mandando tamén 'á merda' a todos os 'gilipollas' intolerantes.
Onte produciuse unha nova e brutal violación dos dereitos humanos por parte do Estado de Israel. Un Estado que desde a súa creación en 1948 condenou a millóns de palestinos ao exilio, á miseria e a humillación persoal e colectiva, nun réxime de apartheid que conta co vergonzoso beneplácito da comunidade (deberiamos dicir mafia) internacional. Para Israel, para os seus gobernantes, non existen nin os principios morais, nin éticos, nin humanitarios, nin, mesmo, relixiosos. E aínda hai xente que os xustifica! só poden ser ignorantes ou fanáticos (ou hipócritas, claro).
Outro barco con axuda humanitaria para Gaza arríscase a ser tamén asaltado polo Estado pirata (que será iso do dereito) e leva o nome de Rachel Corrie, unha activista do Movemento Internacional de Solidariedade (ISM), esmagada por un bulldozer israelí cando procuraba evitar a demolición de casas palestinas levadas a cabo polo Exército de Israel (todo vale), o 16 de marzo do 2003. A súa morte tamén quedou impune.
O 8 de xuño de 1972, poucos anos antes de rematar a Guerra de Vietnam, un avión de Estados Unidos bombardeou con napalm a poboación de Trang Bang. Alí atopábase Kim Phuc coa súa familia. Coa súa roupa en chamas ardendo a 1200º, a nena de nove anos correu fóra da poboación. Nese momento, cando as súas roupas xa foran consumidas, o fotógrafo Nic Ut rexistrou a famosa imaxe. Logo, Nic Ut levaríaa ao hospital. Permaneceu alí durante 14 meses, e foi sometida a 17 operacións de enxertos de pel.
Hoxe en día Pham Thi Kim Phuc, a nena da fotografía, está casada, ten dous fillos, e reside en Canada. Preside a 'Fundación Kim Phuc', dedicada a axudar a nenos vítimas da guerra e é embaixadora para a UNESCO. Viaxa polo mundo para cambiar a mensaxe, como ela mesmo di: “A miña foto é un símbolo da guerra, pero a miña vida é símbolo do amor, a esperanza e o perdón”.
O 30 de abril de 1976, terceiro ano da ditadura de Pinochet en Chile, Ana González e seu marido, Manuel Recabarren, teméronse o peor cando dous dos seus fillos, Luis Emilio e Manuel Guillermo, así como á muller embarazada de Luis, Nalvia, non chegaran á casa despois do traballo a noite anterior. Mentres Ana coidaba dun neto, Manuel buscou a seus fillos.
Ana non volveu ver aos seus fillos, nin a súa nora, nin ao seu marido. Tampouco soubo nada do que lles pasara. Os catro forman parte dos ‘desaparecidos’ polo réxime de Pinochet.
Ana adicou o resto da súa vida a buscar respostas sobre o que lle pasara a súa familia e aos outras 3.000 persoas desaparecidas durante a ditadura de Pinochet (1973-1990). Participou en folgas de fame, manifestacións, escribiu aos xuíces e ás autoridades... Sempre coas fotografías dos seus seres queridos colgadas do pescozo.
A súa loita foi moi importante para romper a indiferenza da sociedade chilena que non se vira afectada pola violencia: “Nunca pensaron que unha muller, unha ama de casa que non sabía nada, nin sequera onde estaban os tribunais, se levantaría en armas”, di Ana.
O ano pasado a súa imaxe formou parte dunha campaña gobernamental para relacionar as mostras de ADN dos familiares cos restos diseminados de supostas vítimas do terror: “Hoxe segue habendo moitos osos que se teñen que identificar para que un días as familias poidan chorar as súas perdas”, explica Ana. A campaña dicía: ‘Vivís en nosotros, os llevamos en la sangre’.
Para José Manuel Vivanco, director de Human Rigths Watch en América “Ana representa a voz de alguén sen odio. Fala do seu caso de dos dereitos humanos en Chile dunha forma calmada e serea”.
Ana González segue activa os seus 84 anos: “Como poden pedirnos que nos esquezamos e pasemos páxina cando as consecuencias para familiar e xeracións enteiras foron terribles”.
Pieter-Dirk Uys naceu hai 65 anos nunha familia africáner, os brancos que crearon o réxime de apartheid en Sudáfrica. Pero el adicou a súa vida a combater o racismo. Non segue as normas convencionais da corrección política, e chegou a crear o seu propio partido para competir nas eleccións xerais.
É homosexual e adica a súa vida fóra do escenario á educación sexual para nenos e nenas pobres, coa finalidade de evitar que collan o SIDA, enfermidade que ten desbastado á poboación sudafricana. No escenario convértese en Evita Bezuidenhout, unha cincuentona coqueta que creou hai 20 anos e coa que se teñen fotografado Nelson Mandela e Desmond Tutu. Evita é a sátira máis aguda da señora branca de clase media nos tempos do apartheid, ignorante do salvaxe racismo sobre o que estaba montado o seu mundo.
Uys ten falado de sexo diante de 1,6 millóns de nenos e nenas nos últimos seis anos, pero non colexios non deixan de pedir que volva. "É que os nenos pásano ben. Non falamos de animaliños e cousas así. Uso a palabra follar porque todos a coñecen e porque se parten de risa ao escoitala na boca dunha persoa maior; e tampouco lles digo que se absteñan, ou que o sexo é feo. Dígolles que está moi rico e a gozalo, pero que sexa sempre seguro...". Tamén lles fala de política: "Miro ao neno máis tímido e dígolle: 'Sabes o que é a democracia? A democracia é que ti es a persoa máis importante do mundo".
Igual que ridiculizou aos amos brancos, vixía hoxe, coa mesma comicidade, aos gobernantes negros. Por iso fundou un novo partido, The Evita People's Party, para celebrar a diversidade, porque, insiste Uys "Cada vez que paso por un colexio e vexo a nenos brancos e negros xogando xuntos recordo o inconcibible que me tería sido esta imaxe hai só 20 anos e danme ganas -e a Evita tamén, se é honesta- de dar un grito de alegría".
Yolanda González tiña só 19 anos cando foi asasinada hai trinta anos, o 2 de febreiro de 1980, polos franquistas.Yolanda militaba nun dos moitos partidos de esquerda que xurdiron na transición, o Partido Socialista de los Trabajadores, unha organización trotskista, e nas CC OO. Para os seus asasinos, o feito de ser vasca e roxa era suficiente. Na reivindicación do atentado dixeron que era militante de ETA, o cal non era certo, pero, aínda que o fose, xamais xustificaría a barbaridade que cometeron.
Desde moi nova Yolanda tivo unha activa militancia social. Ao 17 anos vivía co seu noivo en Madrid, estudando no Centro de Formación Profesional de Vallecas, traballando como empregada do fogar para pagar os estudos e participando nas numerosas mobilizacións estudantís da época contra a política educativa do goberno da UCD. Era unha representante destacada da Coordinadora de Estudantes de Madrid.A policía realiza un informe sobre ela, atribuíndolle ser da órbita de ETA. O 28 de xaneiro de 1980 produciuse unha importante folga no Ensino Medio. Catro días máis tarde, o grupo fascista do que sairían os seus asasinos decide matala.
O 2 de febreiro de 1980 Hellín Moro e Ignacio Abad, secuestran a Yolanda, meténdoa no coche de Hellín. Ela tratounos de convencer de que non pertencía a ETA, pero eles non a cren, insúltana: “¡Roja de mierda, estais ensuciando España!”. Despois de golpeala e torturala, fana baixar do coche e Hellín dispáralle dous tiros na cabeza.
O crime foi reivindicado polo Batallón Vasco Español, dicindo que a mataran por “una España grande, libre y única”. O asasinato provocou unha gran conmoción, sendo numerosas as manifestacións e escritos de protesta, sobre todo ante o temor de que a policía, chea de franquistas, non fixese todo o posible para deter aos culpables. Grazas ao sopro dun policía (cómplice dos terroristas) detívose aos culpables só cinco días despois de aparecer o cadáver.
Emilio Hellín Moro tiña 32 anos e era enxeñeiro electrónico. Ignacio Abada tiña 19 anos e era estudante de Químicas na Complutense. Formaban parte dunha banda armada constituída dentro partido franquista Fuerza Nueva, denominada “Grupo 21”. Hellín foi condenado a 30 anos de cárcere, Ignacio Abad a 26. Sen embargo, Hellín conseguiu do xuíz José Donato Andrés Sanz, sósete anos despois, un permiso carcerario que aproveitou para fuxir a Paraguay. Alí foi localizado polo periodista de Interviú José Luis Morales, o que permitiu a súa extradición e encarceramento de novo en España. Hoxe vive tan tranquilo en liberdade.
Fragmento dunha entrevista con Alfonso Araque no 2008, compañeiro de militancia de Yolanda, que falou no seu enterro:
“En Yolanda se ha querido asesinar a todo el movimiento estudiantil”, son palabras tuyas en el funeral de Yolanda.
-Es que fue así. No se trató de un enfrentamiento en la calle y un disparo de la policía, como sucedía hasta entonces. Hubo todo un plan premeditado, todo se hizo al más puro estilo fascista, la secuestraron, la dieron el “paseíllo” y el “tiro de gracia”. Y mientras tanto llenaron los institutos con esvásticas amenazando a los activistas más destacados. Querían aterrorizar a toda una generación de luchadores y desmantelar así el movimiento.
En el asesinato de Yolanda estaban implicados miembros de las fuerzas de seguridad del estado.
-En el asesinato de Yolanda se demostró una vez más que la transición fue en realidad la preservación de las instituciones esenciales del franquismo, del ejército, la iglesia, los jueces, la policía… que la transición fue una ley de punto final para los franquistas. En el asesinato de Yolanda estaban implicados policías y guardia civiles que hacían parte de las bandas fascistas o encubrían su actividad. Más aun, el juez Varón Cobos, un fascista declarado, se negó por dos veces a procesar al dirigente de Fuerza Nueva, inductor del asesinato, David Martínez Loza. Tuvimos que juntar miles de firmas para obligarles a reabrir el sumario, tuvimos que controlar el juicio para que no se nos colaran los fascistas e hicieran como en el juicio a los abogados de Atocha que convirtieron la sala en un mitin fascista. Finalmente conseguimos que fueran procesados y condenados, incluido Martínez Loza.
