domingo, 30 de setembro de 2012

A Semana Tráxica: Ramón Clemente


Hai cen anos, entre o 26 e o 31 de xullo de 1909 Barcelona estivo en mans dos traballadores, de maioría anarquista. Foi a Semana Tráxica. Cando o Goberno de Maura se fixo de novo co control da cidade foron executadas cinco persoas. Entre elas Ramón Clemente García, un carboeiro deficiente, acusado de ter bailado coa momia dunha monxa desenterrada polos sublevados.

Todo comezara cando a rebelión dos rifeños na colonia española do norte de Marrocos levou ao Goberno a ordenar a mobilización dos reservistas para protexer as minas. Eran homes con familias que manter, que xa fixeran o Servizo Militar por non poder pagar a redención (só as clases traballadores ían á mili).

O 11 de xullo comezou o embarque das tropas en Barcelona e as protestas estendéronse por toda a cidade e a outros puntos de Cataluña, mentres as damas da aristocracia repartían medallas e escapularios. Os sindicatos deron orde de paro xeral e as protestas estendéronse pola cidade e outros puntos de Cataluña.

A Igrexa, cómplice do poder, foi obxecto dos principais ataques. Tres sacerdotes foron asasinados e destruíronse sesenta igrexas e conventos. No convento das Magdalenas foron desenterradas momias de monxas, para desgraza do infortunado Ramón. Houbo máis de 100 mortos, centos de feridos e 2.000 detidos.

O Goberno centrou a represión nos anarquistas. O fundador da Escola Moderna, de tendencia laica e anarquista, Ferrer i Guardia, foi executado a pesar da forte campaña internacional, que acabou facendo caer ao Goberno de Maura. Outros dos executados foi Ramón Clemente, interpretado por Serrat na película La ciutat cremada (1975-76), que narra os acontecementos históricos ocorridos en Barcelona entre 1899 e 1909.

A proclama da Asemblea Obreira de Tarrasa, redactada cinco días antes de estalar o conflito non ten desperdicio:

Considerando que a guerra é unha consecuencia fatal do réxime de produción capitalista; considerando, ademais, que, dado o sistema español de recrutamento do exército, só os obreiros fan a guerra que os burgueses declaran. A Asemblea protesta enerxicamente:
1.- Contra a acción do Goberno español en Marrocos.
2.- Contra os procedementos de certas damas da aristocracia, que insultaron a dor dos reservistas, das súas mulleres e dos seus fillos, dándolles medallas e escapularios, no canto de proporcionarlles os medios de subsistencia que lles arrebatan coa marcha do xefe de familia.
3.- Contra o envío á guerra de cidadáns útiles á produción e, en xeral, indiferentes ao triunfo da cruz sobre a media lúa, cando se poderían formar rexementos de curas e de frades que, ademais de estar interesados no éxito da relixión católica, non teñen familia, nin fogar, nin son de utilidade algunha ao país..."
E compromete á clase obreira a concentrar todas as súas forzas, por se tivera que declararse a folga xeral para obrigar ao Goberno a respectar os dereitos que teñen os marroquís a conservar intacta a independencia da súa patria.
Tarrasa, xullo de 1909

sábado, 29 de setembro de 2012

El miedo, de Gabriel Chevalier

El Miedo (La Peur), publicado por Acantilado, é un libro de memorias sobre a vida dun soldado francés na Primeira Guerra Mundial. O seu autor alistouse no exército francés o ao principio da Guerra, en 1914, e agás uns meses que estivo ferido e uns días de permiso, permaneceu na trincheiras ata o fin da chamada Grande Guerra polos contemporáneos. Despois da guerra adicouse ao periodismo e á literatura, publicando o libro por primeira vez en 1930. Un libro esquecido pola carga crítica que contén sobre os prexuízos nacionalistas e o militarismo.

É un libro magnífico, sendo un libro de recordos lese coma unha novela, cunha linguaxe áxil e suxerinte. Todo nel transmite autenticidade, a pesar de que sabemos que a memoria é selectiva. Non hai ningunha concesión nin ao patriotismo, nin ao heroísmo. Só hai medo, o actor principal de tódalas guerras para aqueles que as sofren, persoas normais abocadas ao horror sen apenas posibilidades de elixir. Sobrevivir é o único afán, aínda que para conseguilo haxa que actuar con indignidade.

O autor non deixa ningún flanco da guerra sen cubrir, creando un fresco perfecto, estremecedor polo seu realismo pero trufado de ironía, do que viviron e sentiron os protagonistas nas trincheiras e na retagarda. Unha obra a altura do cómic La Guerra de las Trincheras, de Jacques Tardi (autor da portada da edición francesa), do documental Campos de Muerte, da BBC, ou do filme Senderos de Gloria, de Kubrick. Todos nos explican a I Guerra Mundial, pero tamén, e ese é o seu mérito, calquera guerra.

O patrioterismo inicial (ou o desexo de non perderse a gran aventura da guerra, no caso do autor) que moveu ás masas ignorantes ansiosas por 'machacar' nuns día aos boches; a estupidez das consignas e da propaganda; a vida miserable e terrible nos tobos das trincheiras; o dolor das feridas, da morte, do terror; a incapacidade e crueldade dos mandos e da opinión pública na retagarda e, mesmo, os momentos de humanidade entre os soldados, aparecen ante nós segundo imos pasando as páxinas deste imprescindible libro antibelicista. O autor consegue plenamente os seu propósito, que non caiamos na trampa da retórica patriótica, que odiemos á GUERRA, xa que nela o único que existe é o MEDO.

"... De todas, la condición militar es aquella en la que menos se usa la mente. Es preciso que sea así para que el ejército pueda reclutar sus cuadros y reconstituirlos facilmente cuando se ven diezmados. Toda la fuerza del ejército reside en el principio del firmes, que anula en los subordinados la facultad de raciocinio. Es una necesidad comprensible. ¿Que sería del ejército si a los soldados se les ocurriese preguntar a los generales adónde los llevan y se pusieran a discutir el asunto con ellos?..."


venres, 28 de setembro de 2012

Os roubos nas igrexas de Nande e Traba e a desidia dous organismos públicos e relixiosos


Sentido e interesante artigo do meu apreciado compañeiro. Unha mostra máis do desleixo estúpido con que tratamos o noso patrimonio cultural. A nosa verdadeira riqueza.
Xosé M.ª Lema Suárez 26 de setembro de 2012 05:00. La Voz de Galicia
Nove imaxes barrocas roubadas nas igrexas de Nande e Traba (Laxe). San Simón de Nande queda practicamente sen santos: unha igrexa espida. A historia repítese e unha das causas pode ser o abandono crecente das casas reitorais tralo falecemento dos párrocos vellos. A principios dos anos noventa o párroco actual de Laxe notificárame a desaparición dunha imaxe de san Xosé da sancristía da súa igrexa, a de Laxe (non a de Nande); tamén era barroca, aínda que non tan antiga, e desaparecera no período comprendido entre a morte do párroco anterior e a súa toma de posesión. El decatárase da ausencia porque a vira catalogada na obra A Arte Relixiosa na Terra de Soneira (1993).
Polo que lin en La Voz, agora sospéitase que os ladróns atoparon copias de chaves das igrexas na deshabitada casa reitoral de Matío (Nande), o que lles permitiu un acceso doado aos templos. Non sei qué estará esperando o Arcebispado de Santiago para tomar dunha vez medidas para evitar o expolio do seu patrimonio relixioso, artístico e documental (¡cantos arquivos se levan perdido xa!) Non entendo como se deixan arruinar as casas reitorais, de tan boa feitura -algunhas parecen pazos fidalgos-, podéndoas rehabilitar e aproveitar, por exemplo, para o turismo rural. Así a Igrexa tería uns bos ingresos para autofinanciarse.
En fin, lamento na alma o roubo das esculturas relixiosas de Nande e Traba, máxime cando iso se puido evitar se non se deixase no abandono a casa reitoral de Matío. ¡Que tristeza dá ver en La Voz, na foto de José Manuel Casal, o retablo barroco de san Roque de Nande despoxado dos seus santiños! Retablo e imaxes de case 300 anos de antigüidade, obra dun anónimo artista compostelán -da escola de Mateo de Prado- entre 1720 e 1726. As súas imaxes eran -son- do melloriño do estilo barroco de todo o arciprestado; en particular, a figura de san Roque, que engaiolaba pola súa grande expresividade, co dedo ergueito cara á súa boca entreaberta que parece estar chamando a atención ao anxo regordete que camiña aos seus pés sinalando a ferida da súa coxa (lémbrese que san Roque era o avogado contra a peste). A Inmaculada -que segue a tipoloxía creada polo escultor andaluz Alonso Cano-, o san Xosé e o san Gregorio tamén son dunha feitura moi coidada; nas súas vestiduras chama a atención o seu rico cromatismo e as acartoadas dobras, case metálicas. Non estou a falar a touro pasado: entre as páxinas 352 e 358 do tomo III da obra citada xa destacaba a notable calidade destas figuras.
Algúns poden opinar que a publicación destes estudos poden ser boas pistas para os ladróns. Certo director xeral do Patrimonio, dicía, para xustificar a súa negativa a subvencionar escavacións arqueolóxicas, que «o mellor xacemento é o que non se escava». Un quietismo que nos condenaría a seguir vivindo na Prehistoria. Fronte a este inmobilismo paralizante opino que mesmo foi mágoa non se tivesen feito postais das imaxes roubadas para así seren máis coñecidas, pois isto sería un bo antídoto contra os cacos. Na Bretaña francesa hai moitas igrexas rurais abertas determinadas horas do día para o turismo, e nelas véndense guías e postais coas fotos dos seus rústicos santiños. O que hai que facer é colocar bos sistemas de alarma nos templos e santuarios, cousa que desde logo non se ve moito.
Ademais da policía, a dirección xeral de Patrimonio Artístico da Xunta de Galicia tamén terá que tomar cartas no asunto, pero como sexa coa calma que se toman, por exemplo, para protexer o Cruceiro dos Santos (Bamiro-Vimianzo), xoia gótica en pedra do século XV ou XVI, imos aviados.

martes, 18 de setembro de 2012

Carrillo, protagonista da Historia recente de España

Máis información: http://www.fideus.com/biografiesC%20-%20carrillo.htmhttp://www.publico.es/442522/muere-santiago-carrillo-a-los-97-anos

Fraga e Carrillo no aniversario do 23-F (2011)
Carrillo, líder do PCE, entre os firmantes dos Pactos da Moncloa (1977)
Carrillo entre os outros dous líderes eurocomunistas, Berlinguer e Marchais (1977)
Teodulfo Lagunero e Carrillo coa perruca coa que entrou cladestinamente en España (1976)


Carrillo, nomeado Secretario Xeral do PCE no VI Congreso celebrado en Praga (1960)



Carrillo no congreso do Partido Socialista Unificado de Alemaña (1963)
Comité Central do PCE no exilio (1945)
Carrillo, á esquerda, nun mitin do PCE durante a Guerra Civil

Carrillo, secretario xeral das Juventudes Socialistas na manifestación
do 1º de maio de 1936 (o segundo pola esquerda, a carón de Largo Caballero)


martes, 11 de setembro de 2012

Héitor Picallo, gañador do Reimóndez Portela

Pego abaixo unha entrevista en Terras de Santiago con Héitor Picallo, un rapaz de Cuntis ao que tiven a sorte de coñecer e co colaborei en distintas actividades cos rapaces do CPI Don Aurelio. Unha persoa sensible e traballadora á que ningún aspecto da cultura lle é alleo. Un verdadeiro humanista galego que non só merece o noso recoñecemento polo que sabe, senón tamén pola súa absoluta implicación na difusión da cultura galega (é dicir, da cultura universal) e na posta en valor e conservación do patrimonio, moitas veces a través da Asociación O Fervedoiro. Noraboa!!

GAÑADOR PREMIO MANUEL REIMÓNDEZ PORTELA

Héitor Picallo: “Este premio é un traxe demasiado grande”

“Seleccionei catro artigos. Un trataba da desaparición do ‘Galicia Hoxe’, que era como a miña casa; outro, da conciencia lingüística como galegos; e tamén fixen un da historia compostelá de Diego Xelmírez”

Héitor Picallo - FOTO: Correo TV
Héitor Picallo - FOTO: Correo TV

SANTIAGO. SILVIA CASTIÑEIRAS  | 21.08.2012 

Héitor Picallo, gañador do premio de xornalismo Manuel Reimóndez Portela. Colaborador desta casa, no xa desaparecido ‘Galicia Hoxe’, recibiou este galardón por catro artigos  publicados no ‘Diario de Arousa’.
 –Cóntanos esa experiencia.
– Eu colaborei con El Correo Gallego bastante tempo, sobre uns tres anos todos os domingos. Paralelamente tamén colaboraba co Diario de Arousa, os meus artigos eran maiormente sobre arquitectura, sobre todo desaparecida, edificios antigos  pero tamén me tiraba moito o tema lingüístico,  o tema da conciencia social, conciencia lingüística, do que somos como sociedade, como pobo con idioma diferenciado. Tamén tiña publicado algunha cousiña no Galicia Hoxe sobre este tema, pero foi no Diario de Arousa onde me centrei máis nisto. Seleccionei catro artigos que un deles era en relación coa desaparición do Galicia Hoxe, que era como a miña casa, con persoas inmensas. Escribín despois sobre o tema de se somos galegos é por algo e cómo tes conciencia lingüística e polo tanto actúas consecuentemente con isto e outro dos artigos foi  vinculado coa historia compostelá de Diego Xelmírez. Lendo a edición do Padre Flórez en latín e comparándoa coa que é en castelán deime conta que había aí un coñecemento social, é dicir, a propia sociedade de Xelmírez consideraba que o idioma que falaban non era latín, que era outra cousa. que era o seu propio e a partir de aí escribín un texto que o parecer tivo boa prensa.
–  Que foi o que o impulsou a  presentar eses artigos ao premio?
– Colaborar e divulgar, ademais no premio Reimóndez Portela foron galardonadas persoas moi importantes dentro das letras, eu digo vacas sagradas con todo o cariño do mundo porque se empezas con Araguas, Fernandez Rey, tes a Lema Suárez que hai dúas edicións que foi gañador. Eu comento moitas veces que este premio a min resúltame algo grande, un traxe demasiado amplo para mín, pero bueno, non sei se soou a frauta ou gustou o artigo, pero para mín impulsoume iso, as ganas de dicir que escríbense cousas que ó mellor por ser un medio máis humilde igual non ten tanta trascendencia pero o fas con todo o cariño do mundo e con todo o amor.
–  Quedou sorprendido entón por ese recoñecemento?
–Eu bastante, primeiro son as persoas que gañaron. que son xente moi destacadas dentro das letras galegas. No meu caso creo que son o máis novo dos que recibimos este premio, e sobre todo é un premio sobre normalización lingüística. A parte leva un nome dunha persoa que dentro da Estrada é entrañable, que non coñecín por desgracia pero sí que coñecín parte das cousas que escribía, a Estrada rural por exemplo, investigacións que facía sobre glitografía, signos lapidarios e signos de canteiros e despois algunhas xornadas que se fixeron sobre él en relación co médico rural, porque el era médico, de pobres, pero era galego falante, escribía, investigaba en galego e tiña esa cousa estrana entre letras e ciencias que é o que a min me tira.
– Que lle parece que se creara ese premio en torno a figura de Reimóndez Portela, que ademais é un premio único en Galicia con esas características porque potencia o uso do galego?  
– A min paréceme importantísimo que a lingua non quede relegada únicamente ao ámbito exclusivamente cultural, a normalización ten que ser algo máis que cultura ou a inauguración de calquera evento ou edificio, é dicir de quedar ben diante das cámaras. Para min defender o galego é defendelo en todos os ámbitos no aspecto que ti estás dentro de teu campo e estás utilizando o galego como lingua vehícular ou incluso dentro da propia investigación. A parte Reimóndez Portela, que tiña un trato moi directo coa sociedade, que investigase en galego sendo unha persoa de ciencias é moi valioso.
-– Reimóndez Portela era médico e ti enxeñeiro naval,  de onde sae esa vea literaria?
– Non o sei, a mín sempre me gustou ler, de pequeno sempre lle botaba olladas ós libros, aínda que fora ás fotografías, sempre me encantou a historia, moitísimo. Aínda así, fun por ciencias puras, estudei aquí en Santiago, e despois a Historia era a miña paixón, paralelamente ó galego. Empecei a escribir case por un cabreo, porque do meu pobo, de Cuntis non se escribía case nada, despois escribíase moito en castelán pouco en galego. E pensei, se o fago ben, perfecto, se non o fago ben é a miña forma de contribuir.
– Sobre que temas especiais lle gusta máis escribir?
– Fundamentalmente historia, gústame moitísimo sobre todo historia medieval, arquitecturas, castelos, pero desaparecidos, o sea facer músculo cerebral e a partir de documentos antigos  ou distintas bibliografías, intentar reconstruir un edificio que  a día de hoxe non podes percibir. Eu, no Galicia Hoxe, por exemplo, escribía versos para unha arquitectura extinguida e ía diso, por exemplo, un castelo que había no monte Pindo que non sabemos nada de el, intentar reconstruir a súa planta, número de torres, etc.. e a outra parte é escribir sobre o Mar, que é o que me une na parte de ciencias.
– Ademais de artigos e colaboracións en prensa tes outras publicacións, Que é o que che gusta máis os xornais, os libros?
– Eu son fanático do ensaio, sobre todo ler algo e levar a lección aprendida e sacar conclusións. Quizais a prensa dache certa liberdade que non che da o ensaio, na prensa tes ese espazo que as veces pode ser malo porque dis, quedeime escaso, pero ás veces axuda a que condenses todas as ideas e que as vertas dunha forma ordenada, lóxica, coherente. No ensaio tes un campo máis amplo, pero o xornal é complicado pero é gratificante, faiche facer un exercicio mental de condensación de datos.
–  A caricatura tamén se lle dá bastante ben, non?
– A min pásame que son algo un bicho raro, sempre me gustou  aprender cousas distintas polo simple feito de aprender e porque me apetecía. A caricatura gústame polo feito de resumir todos os trazos dunha persoa en catro ou cinco liñas.
– En canto ao público, A quen che gusta dirixirte?
– Encántame os nenos pero son moi dificiles, ou os divirtes ou se derrumban, pero son moi gratificantes.
PERFIL
 Naceu o 18 de outubro de 1974 na vila do Baño, en Cuntis.
 Fixo  a carreira de Enxeñería técnica naval en Ferrol, na rama de estruturas mariñas. Colaborou durante tres anos no xornal Galicia Hoxe, no suplemento dos domingos ‘Lecer’. Ademais de facer artigos para o Diario de Arousa e noutros xornais como o Diario de Pontevedra.
 É amante da lectura sobre todo gústalle investigar sobre o mar e é moi aficionado a arquitectura e aos temas arqueolóxicos. Ademais gústalle o debuxo e está facendo un dicionario infantil para os máis cativos.

venres, 7 de setembro de 2012

Vergonza na Isla de Tierra


Resulta case imposible que unha noticia chame a nosa atención na morea de sucesos e (des)información que recolle a prensa. E máis se falamos de inmigrantes africanos. Desde 1988 téñense contabilizado máis de 20.000 mortos no intento de entrar en España. As vítimas reais seguro que son moitas máis. Pateras, caiucos, 'asaltos' aos muros da vergonza de Ceuta e Melilla, 'sen papeis', forman parte xa da rutina asumida polos espectadores do telexornal, sen ter provocado máis que unha fugaz compaixón nas nosas conciencias. Só unha minoría organizada en ONGs ten reaccionado con dignidade (con humanidade) ante unha política centrada no peche das fronteiras e na represión. A maioría xustifica (ou pecha os ollos) ante a barbarie 'civilizada'. Man de obra barata si, pero con moderación.
Hoxe, que o paraíso capitalista europeo se cambalea, segue o drama. A noticia que motivou este artigo foi a expulsión dos inmigrantes que chegaran á Isla de Tierra. Unha máis, pero que é paradigmática de como se ten afrontado a migración africana. E tamén, despois de Perejil e a súa particularmente ridícula guerriña do 2002, descóbrenos o absurdo vestixio do colonialismo polo que os patriotas están dispostos a matar. Como ese panedo con bandeira, pero sen cabras, que o único bonito que ten é o nome, a 100 metros da costa marroquí, escenario dunha triste comedia entre os gobernos de España e Marrocos. Unha vez máis, as persoas inocentes, desesperadas, chegadas do Sur, foron as vítimas do estúpido xogo patrioteiro.
As autoridades marroquís usan aos inmigrantes, aos que maltratan acotío, para crearlle problemas ao goberno español nas chamadas prazas de soberanía, que reclama. Deixaron que os inmigrantes chegaran ao illote; o goberno español, que se considera democrático (e católico?) non só nunca considerou axudar nin acoller aos inmigrantes, senón que incumpriu as súas propias leis, negociando con Marrocos (algo lle darían), apresando aos inmigrantes-inimigos e entregándoos á policía marroquí, que os abandona no deserto. Para o goberno español todo o operativo 'foi un éxito'. Como se pode ser tan indecente!
Só queda o esquecemento, ata a próxima traxedia. Semella inxenuo, pero é imprescindible lembrar que son seres humanos, que todos temos os mesmos dereitos, que estas actuacións condenan á morte e a grandes sufrimentos a aqueles que só buscan sobrevivir. Poñámonos no seu lugar. Ou só somos uns vulgares turistas na Terra?