'Voces robadas': “mentres siga existindo unha Anna Frank en Bosnia, Afganistán ou Iraq quererá dicir que sigue habendo guerras no mundo”

As palabras dunha das autoras, Zlata Filipovic, titulan este artigo sobre un libro realmente impresionante e necesario, neste día que, moitas veces de xeito rutineiro, adicamos à Paz. Voces robadas recolle unha selección dos diarios de nenos e rapaces que sufriron a guerra, desde a Primeira Guerra Mundial ata Iraq.

A biografía de Zlata é un exemplo das consecuencias da barbarie da que non somos capaces de saír. Máis de corenta guerras enchen o mundo de traxedias como as que relatan as vítimas neste libro. Nacida en Saraievo, o seu diario escrito durante a Guerra de Bosnia converteuse nun éxito de vendas, con tan só 13 anos. O diario salvou da guerra a ela e a súa familia. Coa axuda de Unicef puideron exiliarse en París. Ata puido estudar, pero como ela di: “cambiaría os meus estudos en Oxford e o recoñecemento internacional por ter tido unha infancia normal, con amigas e deberes nos colexios”. O seu encontro con Melanie Challenguer, escritora e autora da adaptación do diario de Anna Frank para a ópera ‘Annelies’, levounas a colaborar na creación de ‘Voces robadas’, editado en España por Ariel no 2007.

Durante tres anos recompilaron os diarios escritos por menores de 20 anos durante a Primeira Guerra Mundial, a II Guerra Mundial, Vietnam, a intifada palestina, a guerra dos Balcáns ou a de Iraq. Un dos obxectivos das autoras é que o libro se converta en materia de estudos nos colexios. Como di Zlata, colaboradora de Amnistía Internacional: “os nenos deben aprender a historia desde o punto de vista humano, non como algo teórico, só con datas, nomes de lugares e cifras de mortos”.

26 de marzo do 2003

A noite do mércores foi moito peor que a anterior. Desde as dúas ou tres da madrugada, non o sei exactamente, comezaron a escoitarse explosións que duraron ata o mediodía do xoves; todo este tempo estivemos na mesma habitación, sen saber o que estaba pasando fóra. Nun momento de calma, aínda que sabemos que a calma non é un estado permanente e que sempre precede á tormenta, saímos ao xardín a respirar un pouco de aire fresco. Os veciños dixéronnos moitas cousas. Informáronos de que a voz que ouvimos a iso da cinco ou seis da mañá era a voz dunha veciña que gritaba despois de ser alcanzada polos disparos dos francotiradores americanos. Cando a escoitamos, o meus tres irmáns querían saír para saber quen berraba, pero o Señor estábaos protexendo e non saíron. Dixéronnos que o exército norteamericano estaba ao final da nosa rúa (e a nosa casa é a derradeira da rúa) e que mataran a un dos veciños porque saíu para axudar a esa muller e saber o que nos pasara a nós. Pero os americanos non tiveron piedade porque creron que esa muller era un dos fedayeenes que andan polas rúas e calellas disfrazados con roupa negra ou de muller. Tamén nos dixeron que esa muller saíu da casa a aquela hora para pedir axuda, porque a súa casa caera enriba dela e dos seus fillos, pero os americanos disparáronlle. Logo outro home do veciñanza que tamén vive na casa de enfronte da nosa saíu para axudala e cribárono a balazos, como se fose choiva nunha noite clara. Unha bala deulle nas costas e saíulle por diante. Entón saíu á rúa un gran número de mozos da zona: a maioría deles resultaron feridos e algúns morreron. Ese día as rúas convertéronse nun lugar moi tráxico; é difícil describir esas rúas detidas na tristura, os berros e a traxedia; incluso o ceo berraba sangue ese día. É posible que despois de todo iso eu poida ser optimista ou sequera conserve a esperanza de seguir viva? A desesperación na que me atopo non é normal.

Entrada do diario de Hoda Thamir Jehad, Iraq 2003-2004, con 18-19 anos (pax. 323, 324)