luns, 2 de febreiro de 2015
xoves, 22 de xaneiro de 2015
luns, 12 de xaneiro de 2015
'Hogar de los sin hogar' recuerda la vida miserable de los pobres en el Londres victoriano
- Una exposición quiere remover el encanto de la era victoriana recreando la dramática realidad de la vida cotidiana de los desfavorecidos y explotados.
- Al menos 30.000 niños, 'sucios, desnutridos y semidesnudos', vivían en las calles de la capital mientras la riqueza de la Revolución Industrial beneficiaba a la burguesía.
- A mediados del siglo XIX la ciudad no tenía red de saneamiento, las calles eran inmundas y sólo una minoría de los pobres tenía techo en tugurios sobrepoblados.
JOSE ÁNGEL GONZÁLEZ. 10.01.2015. 20
minutos
![]() |
Un penique por pasar a noite nun banco, Londres 1900 |
"Solemos imaginarnos la Era
Victoriana como un periodo familiar, una época de estabilidad y
desentendimiento del mundo circundante. Ese era precisamente el ideal para los
victorianos, pero para un enorme número de londinenses la realidad era muy
diferente". Este sucinto prólogo señala a las claras la intención de la
exposición Homes of the Homeless: Seeking Shelter in Victorian London (Hogar de
los sin hogar: buscando refugio en el Londres victoriano), una muestra que
desea remover el encanto nostálgico con el que se recuerda y añora en el Reino
Unido el largo reinado de Victoria I, entre 1837 y 1901.
La muestra, organizada por el Geffrye,
el único museo de la capital dedicado al hogar y a la forma y condiciones en
que las personas han vivido y viven, desea contar la historia del "otro
Londres" victoriano, una ciudad adusta donde la miseria y la crueldad eran
cotidianas y visibles y un sistema de explotación salvaje del ser humano —niños
incluidos— era consentido para mantener los logros en ascenso en lo político,
cultural, científico, artístico, industrial y económico. La exposición, que se
celebrará entre el 24 de marzo y el 12 de julio, muestra cómo vivían —el verbo
debe ser leído en tono perverso o irónico— quienes edificaban aquel milagro.
Trabajo infantil, prostitución,
crimen...
Frente a la realidad visible de la
bonanza del reinado de la cautivadora soberana —amante de las artes,
practicante de la fotografía, promotora del esteticismo, querida por el
pueblo...—, la era victoriana reunía las condiciones de próspera y obscura: el
orgullo nacional británico alcanzaba cotas muy altas y, al tiempo, el trabajo
infantil, la prostitución y los abusos estaban enquistados y sostenían el
sistema, basado en una supuesta moral rígida e inquebrantable. Del lado negro
de la realidad emergieron los crímenes de Jack el Destripador en 1888, la
miseria narrada en las novelas de Charles Dickens o el romanticismo oscuro de
las hermanas Brontë.
![]() |
Homes en camas-cadaleito do Exército de Salvación |
"Decenas de miles de personas
vivían en lodging houses [inquilinatos con grandes dormitorios comunes] que
ofrecían una cama a veces compartida con desconocidos. Había un incontable
número de otras personas que ni siquiera disponían de los peniques para pagar
estos alojamientos y debían dormir en los mismos talleres donde
trabajaban", los workhouses, cuyos dueños, que eran a la vez patronos,
también cobraban por la pensión, añaden los organizadores de Homes of the
Homeless.
Las aguas con deposiciones y orines, en
las calles
A mediados del siglo XIX Londres
ofrecía todas las vanidades de la cultura, los espectáculos y el esparcimiento,
pero la ciudad no tenía red de saneamiento y las aguas sucias con deposiciones
y orines terminaban en las calles inmundas. Al menos 30.000 niños,
"sucios, desnutridos y semidesnudos", vivían en las calles de la
capital mientras la riqueza de la Revolución Industrial beneficiaba a los
privilegiados. La prostitución y la delincuencia eran crecientes y las condiciones
de vida en la ciudad hacían palpable de un modo grosero la brecha social.
El periodista Henry Mayhew describió la
situación como "una desgracia nacional" en 1849, cuando publicó una
serie de artículos sobre la "miseria, ignorancia y vicio" que
convivían con la "inmensa riqueza y los grandes conocimientos" de la
ciudad. El esplendor victoriano vivía puerta con puerta con muertes por
desnutrición de niños que sólo ganaban lo suficiente para pagar una corteza de
pan trabajando como deshollinadores, en telares o como limpiabotas.
'Espantarían a cualquier observador
contemporáneo'
La exposición muestra mediante cuadros,
fotos, documentos, publicaciones y objetos los lugares habitados por los
desheredados sociales. Se exhiben testimonios escritos de personas que
residieron en workhouses y trataron de organizarse para hacer frente a las
injusticias, se describe como muchos barrios obreros fueron demolidos para
construir nuevas estaciones de ferrocarril o dar paso a las vías, empujando a
ingentes cantidades de personas a mudarse a lodging houses, cuyo abandono y
suciedad "espantarían a cualquier observador contemporáneo".
Una sección final de la exposición está
dedicada a la organización New Horizon Youth Centre, que se dedica a ofrecer
soluciones para jóvenes que son vulnerables o están en riesgo de quedarse en la
calle y tener que vivir sin techo.
domingo, 14 de decembro de 2014
Queda alguén aí? de Rafa Cid
-->
O documental
"Queda alguén aí?" de Rafa Cid (2007) describe a vida (pouca) que
queda na aldea do Pedroso (Concello do Riós), como exemplo do que está a
ocorrer en amplas rexións do interior de Galicia: a despoboación extrema do
rural.
Alí queda
pouca xente e a maioría na terceira ou cuarta idade. Os máis novos ou están na
emigración (Barcelona, Bilbao...) ou se teñen ido a vivir a vila de Verín.
Dada a súa
idade, para a maioría dos habitantes do Pedroso a morte é unha constante na súa
vida, e por iso deciden gastar o diñeiro 'dos piñeiros' na construción dun
tanatorio do máis luxoso.
Máis alá da
crítica fácil a esa decisión dos vellos (lembremos o malgasto da Cidade da -in-
Cultura), para min o gran acerto do documental, tal e como xa conseguíu o autor
no seu primeiro e extraordinario filme, "Carrilanos", é a naturalidade coa que consegue captar aos
personaxes. Pódenche caer máis ou menos simpáticos, pero son auténticos dos pés
á cabeza. A través das palabras e xestos de cada un deles podemos albiscar toda
a súa vida, mesmo a vida futura. Para nós non sería difícil describir a vida de
Pedroso hai 20 ou 40 anos, temos toda a información. Por desgraza, tampouco nos
resulta complicado adiviñar a vida de Pedroso dentro de 10 ou 20 anos.
A morte das
aldeas, tal e como tradicionalmente se entenden, ligadas ás actividades
agrarias, antóllase inevitable. As propostas alternativas non deixan de ser
iso, alternativas, e as aldeas máis afastadas dos núcleos urbanos, aínda que
nos doa, irán desaparecendo. Que outro investimento máis rendible co tanatorio
se pode facer no Pedroso? por que teñen que renunciar eles aos seus caprichos se os que teñen que
administrar o diñeiro público non o fan? Podemos debatelo.
Eu quédome
coas seguintes secuencias e persoeiros: a entrada no local social coa súa
particular 'decoración', arriba e abaixo; os asentos de autobús; a alegría da
rehabilitación do labrego mozo; o maxistral 'conta contos' da Santa Compaña, os
coches abandonados, a misa e...sobre todo, o avó, que nos dá unha verdadeira
lección da vida e a morte. Agardamos que o director siga facendo documentais, necesitámolos
para entendernos.
mércores, 10 de decembro de 2014
Los falsificadores, de Stefan Ruzowitzky
Do antigo Caladiños

O motor
da historia é o conflito ético que se lles presenta, xa que ademais de vivir
mellor cos outros presos, a súa labor pode facer que os seus verdugos poidan
gañar a guerra. O drama persoal e colectivo é o máis interesante da historia,
aínda que non está tratado con moita profundidade. Ao final triunfa o desexo de
sobrevivir e só un dos presos boicotea, sen éxito, a produción de dólares
falsos.
A
visión do filme pode suscitar nos espectadores unha serie de preguntas morais:
ata onde estariamos dispostos a chegar para poder sobrevivir, aínda que só sexa
un día máis?, ata onde chega a nosa lealdade cara a nosa comunidade?, paga a
pena sobrevivir a semellante horror?, cales son as diferencias entre as boas e
as malas persoas en situacións límite?
É outra
das moitas películas que todos os anos se fan sobre o nazismo e o holocausto xudeu. Está ben, é necesario, que se recorde esa
monstruosidade, sobre todo si así evitamos repetila, pero hai que ter en conta
tamén outros xenocidios da Historia, mesmo ás outras vítimas da tolemia nazi,
como os xitanos ou os homosexuais. Non teñen a mesma consideración todas as
vítimas e se percibimos aos xudeus como as vítimas por antonomasia débese ao
poderío económico e político dese pobo que creou unha maquinaria moi potente ao
servizo da súa memoria histórica, da shoah, ocultando ás outras vítimas e,
tamén, xustificando, cos seus padecementos pasados, accións represivas e
violentas tan inmorais como as que eles sufriron, e das que hoxe é responsable
o Estado de Israel sobre os palestinos. De ningunha maneira pretendo
minusvalorar o Holocausto xudeu, pero é un deber moral dignificar a todas as
vítimas do pasado e do presente. Todas merecen o noso recoñecemento e a nosa
solidariedade, máis alá do poder dos medios.
A
película non aporta gran cousa ao coñecemento do Holocausto e remata cun ‘final
feliz’ absurdo, pero é recomendable, tanto polo tema como pola forma de
abordalo. Ten ademais o mérito de ser unha coprodución entre Austria e Alemaña,
amosando a capacidade deses países para asumir criticamente o seu infame
pasado.
xoves, 4 de decembro de 2014
Videodrome - ¿Civilización? - 30/11/14
Abro los ojos y veo una tierra joven y maravillosa, dura y fuerte, en la que hemos bailado y efectuado nuestros ritos durante miles de años para dar las gracias al gran espíritu por ella...
Al amanecer del 29 de noviembre de 1864, los 700 hombres del 1º de Caballería de Colorado, con apoyo de artillería, atacan y arrasan un poblado Cheyenne y Arapahoe en Sand Creek. El jefe Black Kettle enarboló la bandera de EE.UU. y una bandera blanca. No había guerreros en el poblado, sólo ancianos, mujeres y niños… Un Cheyenne llamado Pequeño Oso, relató que al regresar al poblado vio horrorizado cadáveres mutilados de mujeres y niños, cabezas seccionadas sin la cabellera, pechos de mujer colgados de estacas, mujeres embarazadas abiertas en canal y una anciana andando sin rumbo, sin su cuero cabelludo y empapada en sangre gritando sin expulsar sonido alguno…
En 1970, Ralph Nelson dirige SOLDIER BLUE (Soldado azul), donde se dramatiza la masacre de cheyennes y arapahoes en Sand Creek…
Con música de:
Alfred Newman: Tema de HOW THE WEST WAS WON
Elmer Bernstein: Tema de LOS COMANCHEROS
Roy Budd: BSO SOLDIER BLUE
Ry Cooder: Goose and Lucky, Sunny’s Tune, Southern Comfort, Houston in Two Seconds y Swamp Walk.
Gabriel Fauré: Réquiem (In Paradisum)
Buffy Saint-Marie: Soldier Blue, Universal Soldier, Up Where We Belong, Cripple Creek, Darling Don’t Cry y Now That The Buffalo’s Gone.
domingo, 30 de novembro de 2014
As rulas de Bakunin, de Antón Riveiro Coello
Do antigo Caladiños (hai 10 anos ou máis)
Hai uns
días lin a novela ‘As rulas de Bakunin’, publicada en Galaxia xa no ano 2000,
do autor limiao (co que xa hai algúns séculos compartín algunhas troulas no val
de Monterrei) Antón Riveiro Coello. A verdade é
que a lectura se me fixo moi agradábel e que, como pasa cos libros que te
enganchan, non me chegaban as horas para rematala.
A
novela conta a vida do anarquista Camilo Sabio Doldán, e a través dela vemos
reflectidos os avatares históricos do século XX. A biografía de Camilo
simboliza a vida de todos aqueles que loitaron por un mundo mellor nos tempos
da República e que, ao igual ca democracia, viron truncado o seu futuro co
golpe de Estado de Franco e a súa tropa.
Camilo
sobreviviu ao cárcere grazas a un libro e a súa capacidade para memorizalo,
pero outros moitos remataron a súa vida a mans da represión franquista. Este
libro é unha homenaxe a todos eles, pero sobre todo aos anarquistas, hoxe tan esquecidos. Unha historia de perdedores
que, sen embargo, viviron, e fixérono con toda a dignidade que xamais puideron
acadar os seus verdugos.
Nas
páxinas da novela intercálanse distintas etapas da vida de Camilo, misturándose
con sabedoría a acción política e a vida cotiá, nunha unidade que se antolla
imprescindible para crer no personaxe. Un personaxe de carne e oso, non un
heroe, que sobrevive grazas ao amor, ao amor aos amigos e a súa familia.
A
relación de Camilo co seu avó e a de Camilo co seu neto Lázaro enmarcan a
historia. Unha historia de vida que nos permite coñecer, pero sobre todo
comprender, o que aconteceu neste país no século XX: a emigración, a esperanza
republicana, a represión franquista, o exilio, o silencio do franquismo e o
esquecemento da transición. Pero que tamén nos presenta con naturalidade, sen
énfases innecesarios, o carácter e os sentimentos dun mosaico de persoas
cercanas a nós. Persoas que coma todos teñen virtudes e defectos, sen ocultarnos
as súas faces máis reprobables.
Unha
engaiolante novela que como dixo o propio autor «é unha obra da que estou moi
orgulloso porque vai deixar unha boa pegada na miña andaina narrativa, non vai
sobre ou anarquismo nin sobre a Guerra Civil. É unha historia de amor dunhas
persoas que lles tocou vivir unha época feliz e que a Guerra Civil lles quitou
as ideas de liberdade».
Ai, ruliña de
ollos azuis, sinto que a vida se me vai e non podo termar dela. Non sei se a
morte respectará este meu desexo reparador e sigo fiel a esa teima de que alá
non hai máis nada, pero o teu recordo ten presencias case físicas e por iso
entendo que non debo desaproveitar esta oportunidade para che contar as miñas
miserias máis ocultas.
martes, 25 de novembro de 2014
xoves, 20 de novembro de 2014
La Duquesa de Alba en Monterrey
Galicia Dixital martes, 01 de marzo de 2011. Joaquín Nieves
La actualidad manda y en esta ocasión
permite mirar al pasado. En papel couché ocupa páginas la Duquesa de Alba, al
igual que sucedía a mediados del pasado siglo. Entonces en el magazine
"Luna y Sol" y, hoy en el "Hola", el protagonismo llegaba
de la mano de los Grandes de España, por sus títulos nobiliarios y
acontecimientos sociales.

De
la Casa de Alba, la actual duquesa, fue la primera de las ilustres damas del
madrileño palacio de Liria que visitó el Castillo de Monterrey, en Verín,
accediendo por la "Calzada Real", para conocer sus posesiones en
tierras orensanas, acompañada por el alcalde de Verín, Manuel Pérez García
Sabugo y el Comisario de Monumentos y Excavaciones Arqueológicas e historiador
Jesús Taboada Chivite, quien en un portafolios llevó la documentación referida
a la Plaza Fuerte, datos que Cayetana escuchó con atención.
De aquella visita, estamos en
condiciones de brindar aqui el único documento gráfico exclusivo para
"Galegos", si el coordinador tiene la gentileza de publicar la vieja
postal, que puede considerarse novedosa exclusiva informativa de máxima actualidad
por las noticias traídas y llevadas estos días por la prensa del corazón.

Según
se había expresado doña Cayetana, prometía volver en otra ocasión, alojandose
en el Parador de Turismo para disfrutar de la belleza del Valle que se extendía
a sus pies.
Pero la Duquesa, de no haber realizado otras visitas posteriores, al menos de incógnito, no nos consta lo que podría ser noticia, como lo había sido hace más de medio siglo, teniendo en cuenta que hoy lo permiten nuevos accesos y Verín es ciudad fonteriza, por la que transcurre la Autovía de las Rías Baixas, con empalme a la de Portugal por Chaves. Contando Monterrey con un centro hostelero de primer orden que hace atractivo el recinto rodeado de murallas medievales.
sábado, 15 de novembro de 2014
mércores, 12 de novembro de 2014
Subscribirse a:
Publicacións (Atom)