Vén do antigo Caladiños...
A pesar da súa xuventude, naceu en Lugo no 1965, Miguel Anxo Murado ten escrito xa máis de vinte libros. Aos 17 anos obtivo
o premio Café Gijón de novela pola súa obra en castelán Metamorfosis
Benezianas. A maioría da súa produción literaria componse de libros de
relatos e de ensaio, aínda que tamén escribe poesía. Títulos seus son Mércores
de cinza, Memoria de derribos e, máis recentemente, O soño da
febre (premio da Crítica e da Asociación de Escritores en Lingua Galega
2007, entre outros). Sempre me gustou ler os seus artigos en La Voz de Galicia,
cheos de referencias intelixentes e esclarecedoras sobre calquera aspecto da
realidade, pero cando me fixen un fervente seguidor seu foi con Ruído.
Relatos de guerra (Galaxia, 2005), unha serie de estarrecedores relatos
ambientados na Guerra de Iugoslavia, dos que xa escribirei noutra ocasión, pero
que expresan como poucas veces puiden sentir, o significado da guerra. No 2008
publicou Otra idea de Galicia (ed. Debate), onde plasma unha idea de
Galica afastada dos tópicos.
Hai un ano tiven o pracer de compartir unha xornada con
Miguel Anxo. Veu dar unha charla no Ciclo de Cine e Historia que organizamos os
de Sinenomine. Aínda que a súa intervención no Ciclo xirou arredor da
I Guerra Mundial, na longa cea posterior tivemos o privilexio de disfrutar coa
súa erudición e coas súas propias experiencias en escenarios bélicos. Nesa cea contounos algunhas das historias que agora acabo de ler en Fin de
século en Palestina, editado por Galaxia no 2008 (hai outra edición en
castelán, na editorial Lengua de Trapo). Por este libro recibiu o premio Anxo
Casal, como mellor libro do ano da Asociación de Editores Galegos.
A lectura da crónica sobre a súa estancia en Palestina
entre o 1998 e o 2002 coincidiu co remate dos bombardeos israelíes sobre Gaza e
coa presenza no noso colexio de Ana Expósito, colega de Miguel Anxo, que
aparece citada no libro. Pasaron xa uns anos desde que o autor marchou dese lugar de guerra permanente, que non semella ter solución e, sen
embargo, todo o que nos conta é unha fonte magnífica de coñecemento sobre o
conflito e, aínda máis, sobre as persoas que alí viven (ou sobreviven). Semella
que a violencia está conxelada no odio mutuo e que os cambios son só aparentes,
circunstanciais, e o único que aprezamos desde hai xa décadas é unha maior
capacidade destrutiva. Israel segue asoballando, bombardeando, e só cando
aprezamos desde a nosa televisións que se está ‘pasando’ saímos a rúa. E
despois, todo volve á anormalidade, menos sanguenta, pero igual de violenta,
que padece a poboación palestina. Ista vida cotiá, esta capacidade que temos os
humanos para resistir nas situacións máis adversas é a que nos presenta de
xeito ameno, brillante e retranqueiro Miguel Anxo.
Murado chegou a Xerusalén por unha confusión da
burocracia da ONU (tiña que ter ido a Mauritania) e alí permaneceu cinco anos,
primeiro colaborando coa Autoridade Palestina no eido da comunicación e despois
como correspondente do diario El Mundo. Foi Xefe de Comunicación da celebración
de Belén 2000 que tivo como estrela a Demis Roussos (ilustrativa a visita de
Aznar) e participou na organización da visita do Papa Juan Pablo II a Terra
Santa, durante a etapa na que se vivíu en Palestina a ilusión da paz posterior
aos Acordos de Oslo e o establecemento da frustrada Autoridade Palestina, baixo o liderado de Arafat. Co estalido da Segunda Intifada despois da provocación de Sharon visitando a explanada
das mesquitas (setembro do 2000) a ONU evacúa ao seu persoal e Murado comeza a
traballar como correspondente para El Mundo. Nesta segunda parte a violencia
enche o libro, a ironía xa case non é posible. Bombardeos, atentados, feridos,
morte, sufrimento... ata hoxe. Pero aínda así é posible a vida.
Desde esa atalaia privilexiada e cunha escritura sinxela,
sen adornos, cun ton irónico pero que non chega á frialdade do cinismo, vainos presentando ese mundo cheo de violencia e de escenas que, de tan absurdas, non
fan sorrir. Esta maneira de narrar, de analizar as situacións máis dramáticas,
xunto coa súa amplísima formación intelectual é o que máis valoro da súa obra.
Amosa unha capacidade inmensa para lembrar e relacionar acontecementos e citas,
sendo capaz de non caer na pedantería. Un relato autobiográfico a través do cal
imos coñecendo e comprendendo, imos sentindo tenrura polas vítimas e carraxe
cara os verdugos.
“Pola tarde estaba previsto que o Papa se trasladase ao
campo de refuxiados de Deheishe. Desde o punto de vista político era o momento
clave de toda a visita. Esperábase que o pontífice pronunciase un discurso no
que amosaría a súa solidariedade co destino dos máis de catro millóns de
refuxiados palestinos, a maioría dos cales esmorecía nos tristes campos do
Líbano. O termo crucial era <>. (...)
Cando cheguei a Deheishe o discurso do Papa viña de
rematar, mais axiña souben o que pasara. Viola, que estivera escoitando en
primeira fila, veu cara a min con bágoas nos ollos.
— Non o dixo, non o dixo.
Como oficial de prensa, cumpriría o día seguinte coa miña
obriga de presentar este discurso baixo a mellor luz posible. Pero alí era
imposible non sentirse doído perante aquela mostra de inhumanidade. Era
evidente que os refuxiados se sentían igual porque, minutos despois de que o
Santo Padre abandonase Deheishe, estouparon os disturbios. Os refuxiados
lanzaron seixos aos policías e estes, no canto de cargaren, lanzábanlles á súa
vez os seixos aos manifestantes. A explicación deste estraño comportamento da
policía era doada: os axentes de hoxe eran os manifestantes da primeira
Intifada. Kamal Husseini tiña razón: os palestinos eran un pobre pobo
desafortunado. Desgraciadamente, a CNN estaba alí e gravou todo cunha calidade
de vídeo extraordinaria.” (pax. 156,157)
Ningún comentario:
Publicar un comentario