Charla de Montse Fajardo no Losada

A charla de Montse Fajardo Pérez sabía que ía ser interesante pola súa propia temática, pero superou as miñas expectativas. Tanto na sesión de Bacharelato, como na de 4º da ESO, creouse ese ambiente especial no que todos están calados, escoitanto con atención, sen mirar o reloxo nin enredar co do lado. E disto o mérito é da propia Montse, capaz de transmitir estas historias duras e necesarias con paixón e cariño. Moitas grazas, tamén pola xenerosa achega de libros para a Biblioteca e o alumnado do Losada.Reproduzo abaixo algunhas das opinións do alumnado dun grupo de 2º de Bacharelato, e doutro de 4º da ESO. Creo que deixan claro que foi unha charla na que sentiron a dor das mulleres e, así, aprenderon a verdadeira natureza do franquismo. Como profesor, non podo estar máis satisfeito.

- Ao escoitar a charla tiven a sensación de que a ditadura foi máis dura e terrible do que nunca sospeitara.
- A charla foi moi boa, pero a min transmitiume sentimentos de tristeza, medo e compaixón por todas as mulleres no franquismo.
- Deume moita tristeza polas mulleres de antes, porque ademais entre elas estaban algunhas das nosas familiares.
- Contou unha realidade dura de forma directa e crúa.
- Amosa unha realidade que se descoñece.
- Foi xenial, os contidos moi interesantes e moi duros, pero narrados de xeito que, con poucos exemplos foi quen de amosar a realidade de moita xente naquel momento, dándolle voz aos que foron obrigados a calar.
- Estivo moi ben, explicou a realidade sufrida polas mulleres non hai moito tempo, e tamén a fortaleza que tiñan.
- Impactoume, para decatarnos da realidade e non esquecer.
- Moi interesante, con conceptos e momentos dos nosos antepasados que descoñeciamos.
- Contido moi duro, pero serviu para concienciarnos en que situación vivían as persoas con ideas contrarias ao franquismo.
- Centrouse nas formas de tortura que empregaban os franquistas coas mulleres, como a rapa do pelo ou as violacións.
- Moi necesaria e interesante, xa que é un tema do que fai falta que se informe e entere a xuventude, da realidade da muller no franquismo.
- Moi interesante, aprendín cousas que descoñecía e pareceume moi impactante.
- A historia relatada con proximidade impresiona e impacta moito máis que a lectura dun texto. Imprescindible.
- Moi completa, pero non se dixo nada que non se soubera, agás anécdotas concretas.
- Non estivo nada mal. Era un tema interesante, e aínda máis coas historias particulares. Nota: 7,75110

- Pareceume rápida, concisa e clara.
- Está ben que non censuren e se digan as cousas tal e como foron.
- Coñecer o caso das Marías, e de moitas outras mulleres que paga a pena recordar por todo o que tiveron que pasar. Unha especia de homenaxe, ben merecido.
- Gustoume moito, xa que está moi ben incluír as historias da xente que viviu e primeira persoa, e acompañalo coas imaxes das mesmas.
- Gustoume coñecer de onde provén a discriminación que hoxe sufrimos as mulleres. E, sobre todo, gustoume as diferenzas da represión entre homes e mulleres.
- Coñecer historias protagonizadas por mulleres pareceume ademais de interesante, moi importante. Alédome de que exista xente que loita por darlle voz ás silenciadas.
- Gustoume saber as experiencias desas mulleres. Pareceume terrorífico todo o que lles facían, pero interesante e importante.
- Creo que sempre está ben saber un pouco máis da nosa historia, que nunca morra a memoria e falar polos que calaron ou tiveron que calar. Por que eles non puideron defenderse, pero nós podemos recordalos como heroes, tanto a elas como a elas.
- Persoalmente gústame moito este tema, pero para a xente que non estivera enteirada destes feitos é moi importante esta charla. É moi importante saber o que ocorreu neses anos no noso país, o que sufriron os homes, pero tamén as mulleres.
- Está ben que haxa xente que desenterre cousas do pasado que son importantes. Na Historia sempre se lle dá máis mérito aos homes, e non se ten tanto en conta ás mulleres. Recuperar a memoria desas mulleres e contar a súa historia paréceme moi valente.
- Gustoume moito a charla xa que pouco se recorda a importancia das mulleres durante o franquismo e o sometidas que estaban. É importante mostrar o que ocorreu aos nosos antepasados e o sufrimento, sobre todo, de mulleres e nenos.

Excelente vídeo dunha viaxe escolar por Grecia e Istambul

Quiero irme a casa

Quiero irme a casa é un proxecto de sensibilización baseado na educación para o desenvolvemento dirixido a estudantes de secundaria. Os seus obxectivos son desmontar as falacias interesadas e os prexuízos, humanizar ao outro, ao estranxeiro descoñecido, e fomentar a convivencia e a solidariedade.

É un proxecto realizado pola ONG Mensajeros de la Paz co apoio da Agencia Asturiana de Cooperación al Desarrollo.

Centrado en Xordania, relata a vida de varios rapaces e rapazas, iraquís, palestinos e sirios que están refuxiados nese país.

Barrio, de Fernando León de Aranoa

Este filme é un habitual nas miñas aulas, e sempre funciona ben co alumnado. Os protagonistas son tres adolescentes da súa idade e, claro, iso sempre esperta a súa curiosidade. Pero creo que sobre todo engancha pola súa calidade e pola capacidade do director para plasmar unha realidade moi dura sen caer no melodrama. A ironía e a credibilidade son os principais motivos polos que esta película nos gusta a todos, aínda que, como no meu caso, a teñamos visto moitas veces.

Aquí tedes a ficha, un cuestionario para o alumnado, opinións do director e algunhas críticas deste filme que, a pesar de rodarse no ano 1998, amósanos situacións e personaxes atemporais, que seguro espertan emocións e reflexións sobre a propia personalidade e actitude dos espectadores. Entretén e fainos pensar.

  Barrio.doc by eladioanxo

O paso adiante (IES de Arzúa)

Charla con cinco mulleres xitanas

25-N

Cabreo coa inxustificable división sindical contra LOMCE

A asociación de profesores e profesoras de Historia á que pertenzo, envioulle o escrito de abaixo ás direccións dos sindicatos educativos galegos, ante o desgusto e o enfado que ocasionou en todos nós unha nova mostra da incapacidade dos dirixentes sindicais para loitar e traballar xuntos contra perda de dereitos e os recortes que están acabando co estado de benestar. Desde as distintas (ou ningunha) militancias sindicais énos imposible entender o desacordo. Así é imposible conseguir parar a apisoadora que esmaga todos aqueles logros sociais que tanto custou acadar (grazas aos sindicatos en boa medida).

E hai que lembrarlles ás cúpulas sindicais que moitos de nós estamos a traballar en distintos ámbitos (centros educativos, asociacións culturais, asociacións veciñais, etc.) con outras persoas que non teñen o mesmo carné sindical ou de partido, que coincidimos nas formulacións básicas da ESQUERDA con maiúsculas e que somos quen de salvar as diferenzas puntuais para centrarnos nos obxectivos básicos: unha sociedade máis xusta, unha educación pública laica e de calidade, unha sanidade gratuíta para todas e todos, unha economía sustentábel, unha cultura e unha lingua galega recoñecidas e valoradas... É que os sindicatos de esquerda non comparten estas mesmas aspiracións?

Estimadas compañeiras, estimados compañeiros:

Vivimos tempos, sabédelo tan ben coma nós, nos que máis que auga choven pedras; contra quen traballa (aínda máis contra quen non pode traballar) e contra as súas organizacións, os sindicatos. Sindicatos que foron imprescindibles e que queremos que o sigan sendo.

A unidade de traballadoras e traballadores foi sempre un valor; nestes tempos máis. Cando hai tantas cousas que nos unen, resulta incomprensible a existencia de dúas plataformas galegas, as dúas en defensa do ensino público galego. É por iso polo que resulta incomprensible, impresentable, que nun día de folga como foi o 24 de outubro, as organizacións sindicais galegas marchen por separado. Como dicía o cantor, “non é isto, compañeiros, non é isto polo que choramos tantos anhelos”.

Seguro que tedes unha explicación, seguro que pasa por dicir que a responsabilidade é da organización do lado. E ti máis.

Non o entendemos, compañeiras; non o entendemos, compañeiros. Diredes que hai xentes, moitas, que o entenden. Podedes dicir que somos poucas, que somos poucos os que non o entendemos. Non entraremos nese terreo, xa o fan dende outras esferas, as que nos tiran pedras e falan de “maiorías silenciosas”. Quizais os que non entendemos somos minoría pero somos unha “inmensa minoría”.

Entrade en razón, compañeiras e compañeiros. E, parafraseando aos nosos clásicos, os das xentes do traballo e as súas organizacións, “sindicatos de toda Galicia, unídevos”.

Tesoro

Ese mar está infestado de piratas, que tienen su santuario en la caverna del Gobierno

Manuel Vicent 13 OCT 2013 El País

Está amaneciendo. Es la hora de los pájaros. A los colegios e institutos llegan en bandadas niños y chavales cargados con sus mochilas. Ellos no lo saben, pero todos se dirigen a la isla del tesoro. Puede que ignoren dónde está ese mar y en qué consiste la travesía y qué clase de cofre repleto de monedas de oro les espera realmente. El patio del colegio se transforma, de repente, en un ruidoso embarcadero. Desde ese muelle lleno de mochilas cada alumno abordará su aula respectiva, que, si bien no lo parece, se trata de una nave lista para zarpar cada mañana. En el aula hay una pizarra encerada donde el profesor, que es el timonel de esta aventura, trazará todos los días el mapa de esa isla de la fortuna. Ciencias, matemáticas, historia, lengua, geografía: cada asignatura tiene un rumbo distinto y cada rumbo un enigma que habrá que descifrar. La travesía va a ser larga, azarosa, llena de escollos. Muchos de estos niños y chavales tripulantes nunca avistarán las palmeras, unos por escasez de medios, otros por falta de esfuerzo o mala suerte, pero nadie les puede negar el derecho a arribar felizmente a la isla que señalaron los mapas como final de la travesía. Ese mar está infestado de piratas, que tienen su santuario en la caverna del Gobierno. Todas las medidas que un Gobierno adopte contra el derecho de los estudiantes a realizar sus sueños, recortes en la educación, privilegios de clase, fanatismo religioso, serán equivalentes a las acciones brutales de aquellos corsarios que asaltaban las rutas de los navegantes intrépidos, los expoliaban y luego los arrojaban al mar. De aquellos pequeños expedicionarios que embarcaron hacia la isla del tesoro solo los más afortunados llegarán a buen término. Algunos soñarán con cambiar el mundo, otros se conformarán con llevar una vida a ras de la existencia. Cuando recién desembarcados pregunten dónde se halla el cofre del tesoro, el timonel les dirá: estaba ya en la mochila que cargabais al llegar por primera vez al colegio. El tesoro es todo lo que habéis aprendido, los libros que habéis leído, la cultura que hayáis adquirido. Ese tesoro, que lleváis con vosotros, no será detectado por ningún escáner, cruzará libremente todas las aduanas y fronteras, y tampoco ningún pirata os lo podrá nunca arrebatar.

24 de outubro: FOLGA CONTRA A LOMCE

Profes

Non á LOMCE

Un corto recortado

Aínda que poida parecer un pouco longa, a curta paga a pena vela completa. Un berro contra os recortes na educación, valente, divertido e cuns magníficos actores e actrices. Parabéns ao profesorado e ao alumnado de Valderrobres (Teruel).

Única, como todas as demais

23-9-2008 (do antigo Caladiños)

Despois dun longo período no que fixen honor ao nome do blogue, por fin me sacudo a preguiza e abro unha nova etapa coincidindo co comezo do curso. Un novo curso que principio con moitas ganas de facer cousas, coa ilusión de convivir con novos alumn@s e vell@s compañeir@s. Aos meus anos, que non son moitos eh!, pensei que xa entrara na desidia funcionarial que ultimamente me ameazaba.

Como mostra desa motivación renovada abro unha nova Categoría en Caladiños destinada a falar de Educación, é dicir do meu traballo. Un traballo que para min e para moitos dos meus amigos non é unha penitencia nin unha paréntese. É unha parte moi importante da nosa vida á que nos diriximos case todos os días con alegría e expectación. Unha expectación motivada pola perspectiva de aprender e ensinar.

Cos ollos abertos, con crítica e autocrítica, conseguimos aprender a ser mellores persoas compartindo ese espazo máxico, e ás veces surrealista, que é a escola, con eses rapaciñ@s que nunca medran. Eu estou seguro de que aprendo, o que non teño tan claro e se eles e elas aprenden comigo, pero quero pensar que si. Si, o esforzo e as ganas é imposible que non consigan un resultado positivo, aínda que sexa pequeno. Un resultado que temos que valorar máis polas actitudes que polos coñecementos curriculares, aínda que isto é moi difícil de calibrar. O que está claro, por exemplo, é que preferimos aprenderlles a respectar e axudar aos seus compañeir@s, que a saber a lección do libro de texto, non?

Única, como todas as demais é unha frase que collín do cómic María y yo (Editorial Astiberri), de María e Miguel Gallardo. Esa é a frase coa que define Miguel a súa filla autista, María. É dos poucos libros que me ten emocionado. O creador do extravagante macarrilla Makoki consegue, sen melindres nin sentimentalismos, que coñezamos e queiramos a súa filla, á vez que nos pon ante o espello dos nosos prexuízos.

Únicos, como todos os demais, son os nosos alumnos e alumnas e así debemos de intentar coñecel@s, entendendo, ao igual que nos contan no cómic, que todos os seus actos teñen unha razón, un sentimento. Comprendéndo@s seguro que traballamos mellor e gozamos máis da súa compañía.

Los experimentos con champagne del ministro Wert

Por lo visto ya han empezado a graduarse los que piensan en inglés que tanto entusiasmaron como proyecto a E. Aguirre y a T. Gómez. Joe, que nivel...See you.

Rafael Reig

En mi colegio, los que suspendían siempre afirmaban que iban a estudiar informática, “para el día de mañana”. Cuando empecé a utilizar ordenadores me di cuenta de que el día de mañana ya había llegado, es hoy, demasiado tarde, porque ya estábamos en manos de aquellos tipos que no habían podido aprobar lengua ni latín. Tampoco soy partidario a ultranza de la enseñanza bilingüe, que siempre me recuerda lo que se solía decir de Salvador de Madariaga: “Ah, sí, Madariaga, ese tipo que es tonto en cinco idiomas”.

El problema de la enseñanza es cómo preparar hoy a los chavales para la realidad de un mañana que no sabemos cómo será. Frente a un tablero de ajedrez, en muchas ocasiones, hago movimientos que no tienen una finalidad específica: sólo coloco las piezas donde creo que me serán útiles cuando la partida se encuentre en una posición que, en el momento de mover, todavía no soy capaz de anticipar (y mucho menos calcular). Me guío entonces por principios generales, salvo que sea víctima (no siempre tan inocente) de la inspiración. Principios generales: hay que acercar al centro los caballos; los alfiles, en las diagonales más largas; esa torre, a la columna que se ha quedado abierta. Inspiración: un sacrificio salvador, las grandes ideas, esas jugadas visionarias sin más fundamento que una intuición. Lo más frecuente es que, cuando sucumbo a la inspiración, pierda la partida.

El problema del bachillerato es muy semejante. Hay que aprender algo, confiando en que nos será útil en una situación que aún no tenemos ni idea de cuál va a ser. Actuamos de la misma forma. Con principios generales: hay que saber leer y escribir, matemáticas, geografía, historia y algo de ciencias naturales. Inspiración: que estudien pretecnología, esperanto, el código morse o educación para la ciudadanía. Como en el tablero, el recurso a la inspiración suele llevar a que nos den mate.

Cuanto menos claros tengamos los principios generales, más tendremos que improvisar y entregarnos maniatados a la inspiración. Antonio Machado nos contaba que Juan de Mairena se quejaba de no hubiera un buen manual de literatura, porque nadie había sido capaz de escribirlo: “La verdad es que nos faltan ideas generales sobre nuestra literatura.  Si las tuviéramos tendríamos también buenos manuales y podríamos, además, prescindir de ellos. No sé si habrá usted comprendido… Probablemente no”.

Ahora mismo debe de haber muchas familias en las que ninguno de sus miembros haya estudiado el mismo bachillerato. Con siete reformas educativas sólo desde la II Restauración borbónica, podrían ser hasta familias numerosas con premios de natalidad. Siete, repito. Cuando murió Franco estaba vigente la Ley General de Educación, la de la EGB y el BUP que  sufrimos los de mi edad. Desde entonces se nos han ido ocurriendo siete sucesivas inspiraciones: la LOECE (1980), LODE (1985), LOGSE (1990), LOPEG (1995), LOCE (2002), LOE (2006) y ahora este otro séptimo cielo que quiere desplomar sobre nuestras cabezas el insufrible e inverosímil ministro Wert. Salta a la vista que no disponemos de principios generales. Por eso ni siquiera podemos hacer un bachillerato razonable, del que podamos olvidarnos a gusto, porque, como suele decirse: la cultura es lo que queda cuando se ha olvidado todo lo que habíamos estudiado.

En mi opinión (ya que usted no me la ha pedido), tantas ocurrencias inspiradas y tan pocos principios generales son la causa principal de que hayamos perdido la partida del bachillerato. A los ministros con una severa (y tal vez dolorosa) inflamación del ego, como Wert, sólo se les debería permitir juguetear con leyes que no atacaran al núcleo mismo de la sociedad, como la enseñanza. Que pasen a la historia y se les cure el escozor reformando, qué sé yo, unos cuantos reglamentos consulares, algo que, si se rompe, no se lleve por delante el derecho a la educación y la igualdad de oportunidades. Como le dijo D’Ors al camarero que intentó abrir de forma “creativa” una botella de champagne: “Los experimentos, con gaseosa, joven”.

Si me pregunta cuáles creo que son esos principios generales que nos libran de caer en la tentación de las ocurrencias inspiradas, le diré que no pienso que sean ningún secreto: en el bachillerato se aprende a leer y a escribir (o sea, se adquiere la capacidad de aprender todo lo demás) y se acumula un fondo de armario muy general que incluye matemáticas, lengua, historia, geografía, ciencias naturales  y cuatro cosas más (o sea, se adquiere la capacidad de estudiar en serio). Así, cuando llegue el famoso día de mañana, las piezas estarán bien colocadas y nos permitirán ganar la partida (y hasta aprender inglés o informática, por qué no, si a uno le da por ahí).

Este el problema principal, pero la enseñanza tiene otros dos problemas gravísimos. Uno es el pretendido derecho a la libertad de elección de centro. La enseñanza obligatoria sólo puede ser pública, igual para todos. El derecho que hay que proteger y prevalece siempre es la igualdad de oportunidades, no el de llevar al niño al Pilar para que comparta pupitre con futuros presidentes o consejeros delegados (que algo le caerá luego, como a Villalonga).  El otro es la islamización de la enseñanza en nuestro país: la “sharia” escolar. Igual que las leyes no pueden emanar del Corán o la Biblia, en la enseñanza no pintan nada las sotanas. Con principios generales razonables, más la prohibición de la enseñanza privada y de la enseñanza religiosa (y de la religión), tendríamos el mejor bachillerato concebible.